Wat is een ecologische tuin?

Moeilijk woord, ecologisch. En toch hoor je het steeds vaker. Het mooiste is: jij kunt je tuin ook ecologisch maken! Hoor je er helemaal bij.

/assets/images/blog/biotopen-in-de-ecologische-tuin.png

Maar wat betekent dat hippe woord ‘ecologisch’ nou precies? Het wil zeggen dat je rekening houdt met de natuur, onze planeet en alles wat daarop leeft. En ja, een ecologische tuin kan strak, luxe, romantisch, weelderig, groot of klein en vooral heel mooi zijn.

Ik ben gediplomeerd ecologisch tuinontwerper, en daarom zijn alle tuinen die ik ontwerp zo ecologisch mogelijk. Dat betekent: een tuin die rekening houdt met al het leven om ons heen. Wanneer je met mij praat zul je merken dat ik niet continu het woord ‘ecologisch’ gebruik, maar wel dolenthousiast en creatief word van dit onderwerp. Ik vind het namelijk vanzelfsprekend dat wij zo veel mogelijk rekening proberen te houden met de natuur.

Ieders droomtuin ziet er anders uit. Budget, smaak, wensen en de uitgangssituatie hebben daar een grote invloed op. Dat is het kader. Maar altijd is er ruimte. Je hebt vaak wel een idee van je ideale tuin, maar weet nog niet precies hoe je dat wilt invullen. Kortom: ruimte voor mijn creativiteit om de natuur een handje te helpen. Of, bescheidener gezegd: in ieder geval niet tegenwerken. Want de grootste bedreiging voor natuur is de mens.

Een ecologische tuin heeft een aantal elementen die van belang zijn: biodiversiteit en plantkeuze, duurzame materialen en hergebruik, de bodem, gifvrij, zonder kunstmest en klimaatbestendig.

Biodiversiteit en plantenkeuze

Weer zo’n moeilijk woord: biodiversiteit. Biodiversiteit duidt op het bestaan van verschillende soorten planten, dieren en hun samenhang in een bepaald leefgebied. Die gaan we helpen in de tuin. In een ecologische tuin zorg je daarom bij voorkeur voor verschillende situaties of biotopen (nat, droog, beschut, open, voedingsarm, voedingsrijk, zon en schaduw). Als vanzelf ga je dan veel verschillende plantensoorten gebruiken. Wanneer je dan ook nog planten kiest die veel toegevoegde waarde hebben voor dieren (nectar voor insecten, voedsel voor rupsen, nestelplek voor vogels), dan trek je al snel veel leven naar je tuin. Zo creëer jij je eigen buitentheater. En het mooiste is: als de juiste plant op de juiste plek staat, heb je veel minder onderhoud.

Duurzame materiaalkeuze en hergebruik

Hier lees je meer over duurzame tuinmaterialen. De minst belastende optie voor de natuur is het hergebruik van materialen, planten en grond. Van snoeiafval maak je houtsnippers voor een pad of een mulch voor gevoelige planten. Werk waar mogelijk met een gesloten grondsysteem: niet onnodig grond afvoeren en weer aanvoeren. Hergebruik is, mits goed toegepast, vaak ook budgetvriendelijk. Zelfs bij een luxe tuin zorgt hergebruik voor meer bestedingsruimte voor andere mooie elementen in de tuin.

Bodem, gifvrij en zonder kunstmest

Het wordt vaak vergeten, maar de bodem is het waardevolste onderdeel van een tuin. Een juweel om te koesteren. In een gezonde bodem groeien de planten veel beter en is er minder wateroverlast. Het bodemleven is een uniek systeem dat in evenwicht samenwerkt. Dit evenwicht wordt bruut verstoord door gif en kunstmest. In een natuurrijke tuin zoek je daarom liever naar alternatieven voor chemische bestrijdingsmiddelen en laat je de natuur, waar mogelijk, zijn beloop.

Klimaatbestendigheid

We hebben steeds warmere en drogere zomers, fikse stormen en hoosbuien. In een ecologische tuin gebruik je het liefst zo min mogelijk stenen, zodat het water weg kan lopen. Natuurlijk kun je kiezen voor grind of een andere halfverharding, maar groen zorgt voor de beste waterbuffering bij enorme buien. Bovendien is het in een groene tuin al snel een paar graden aangenamer. Hoe mooi is het als je dat water ook nog eens goed benut in de tuin. Sta je er voor open, dan heb ik prachtige oplossingen voor het afkoppelen van de regenpijp, waarbij we het water via een gootje vervoeren naar een vijver of wadi. Wist je dat water voor nóg meer leven in de tuin zorgt? Waterberging in de vorm van een wadi in de tuin is prachtig. Een wadi is simpel gezegd een verlaagd stuk in je plantenborder waar het water iets langer blijft staan na regen. Deze ‘kuil’ beplant je met planten die goed tegen natte voeten kunnen. De wadi wordt zo aangelegd dat hij binnen 48 uur weer droog is, anders krijg je muggen.

Meer lezen

Over ecologische tuinen is nog zoveel meer te vertellen. Ideaal als je je alvast wilt verdiepen in de tuinrenovatie of tuinaanleg. Lees ook eens dit artikel. Zo kun je de kringlopen in de tuin sluiten door afval van mens, plant en dier ergens te hergebruiken. Wanneer je waterbeheer ver doortrekt krijg je een waterwijs tuinontwerp. Composteren geeft de bodem een enorme boost en het mooiste is als je juist die dieren helpt die in jouw omgeving voorkomen en het moeilijk hebben. Heb je geen volledig ontwerp nodig maar wil je je tuin wel verbeteren? Ik kom graag langs voor advies.