Hoe voorkom je wateroverlast in de tuin?

Het weerbeeld wordt steeds extremer: hete droge zomers, stormachtige lentes en gedurende het hele jaar extreme hoosbuien of lange periodes met regen. Het is niet gek dat het water in jouw tuin niet altijd wegloopt.

Ik ben een groot voorstander van met de tuin meetuinieren. Daarmee bedoel ik: pas je tuinindeling aan de gegeven situatie aan en probeer niet gekunsteld iets te bereiken wat haast onmogelijk is. Met de juiste plant op de juiste plaats heb je veel minder onderhoud. Maar ook met de juiste watertechnieken in je tuin heb jij het minste werk en het meeste plezier.

Tegenwoordig grijpen veel mensen naar een gootje in de bestrating om het overtollige water af te voeren naar het riool. Ik vind dat zonde als het gebeurt zonder nader onderzoek te doen. Bovendien: er zijn steeds meer periodes dat de tuin snakt naar dat water dat zo snel is afgevoerd. Het is heel waardevol! Bovendien zorgen water en planten in de tuin voor de nodige verkoeling op hete dagen.

Bij kleigrond blijft water over het algemeen makkelijker staan dan bij zandgrond. Woon je op de klei of veen, kijk dan eens in je omgeving bij een regenbui. Staat er ook een plas in het speeltuintje om de hoek of in het gemeenteplantsoen?

Blijft het water in jouw tuin staan, kijk dan eerst eens of het kan komen omdat je te veel bestrating hebt. Haal eens wat tegels weg en observeer wat er gebeurt. Hoe minder tegels en hoe groter de voegen, hoe beter het water in de grond kan zakken. Is de bestrating niet de oorzaak? Dan heb je misschien te maken met een storende laag. Een storende laag zie je vaak bij nieuwbouwwoningen omdat grove machines de grond hebben aangedrukt. Bodemverbetering en technieken om de storende laag te doorbreken zijn dan aan te raden.

Laat vervolgens de stress los. Een tuin die makkelijk water vast houdt is geen probleem, maar juist een unieke kans! Als je er voor open staat zijn er prachtige ecologische technieken die je kunt toepassen in de tuin. In plaats van het standaard strak terras met watergoot van de buurman heb jij een creatieve en prachtige oplossing. Jouw tuin wordt het plaatje van de straat.

Een greep uit de oplossingen bij wateroverlast in de tuin:

• Minder tegels, meer groen in de tuin. Er bestaan hele interessante laagblijvende planten die je goed kunt gebruiken rondom staptegels;
• Kies vaker voor een halfverharding zoals grind, split, dolomiet of Achterhoeks padvast in plaats van (grote) tegels. Als je al een deel van je tegels vervangt door grind heb je al minder wateroverlast.;
• Kies voor waterpasserende bestrating, oftewel meer voeg dan tegel. Dit kun je kant-en-klaar kopen of zelf creëren door klinkers met hele grove voegen te plaatsen. Tussen de voegen kun je bodembedekkertjes zoals kruiptijm planten;
• Zorg dat het terras afloopt naar de tuin (afschot);
• Kies op natte plekken voor planten die van natte voeten houden. Beplanting zorgt voor stevigheid en waterbuffering. Niet voor niets worden dijken tegenwoordig steeds meer ingezaaid met plantenmengsels in plaats van gras;
• Maak verhoogde borders als je planten wilt die droogteminnend zijn. Houd er dan wel rekening mee dat het elders in je tuin natter wordt;

Ga je nog een stap verder en wil je helpen wateroverlast in jouw buurt te voorkomen? Overweeg dan eens:

• Een regenton. Er bestaan ook grote ondergrondse regentonnen. Of nog beter: koppel de regenpijp helemaal af en laat het water in je tuin infiltreren. Dit kan eventueel met een systeem dat je kunt dichtzetten bij extreme regenval. Hangt je afgekoppelde regenpijp op een onhandige plek, dan kun je het regenwater met een gootje vervoeren naar de juiste plek, zoals moestuin of vijver;
• Een groendak. Vaak is dit een sedumdak, maar bij sterke daken is zelfs een dakbloemenweide mogelijk;
• Een verdiept grasveld, zodat de hoger gelegen delen (bijvoorbeeld het terras) droog blijven na een bui. Voordeel is dat je het gras minder vaak water hoeft te geven. Een gazon dat 15 centimeter dieper ligt dan de rest van de tuin is vaak al voldoende;
• Verwelkom het water: maak een wadi of minimoeras. Een wadi is een begroeide verlaagde plek in de tuin waar het water na een flinke bui een tijdje mag blijven staan. Omdat het water uiterlijk na 48 uur is weggezakt, vinden muggen het niet interessant. Kinderen en allerlei dierenleven wel. Omdat het water snel weer wegzakt, is een wadi of minimoeras ook veiliger voor kinderen dan een vijver;
• Zorg voor bezinkplekken in de tuin. Leg bijvoorbeeld een (regen)vijver aan, zorg voor greppels en geulen. Ook een zitkuil kan dienst doen als plek waar overtollig regenwater een tijdje mag blijven staan.

Informeer voor de tuinaanleg of tuinrenovatie eens bij je gemeente. Soms zijn er subsidies voor een groen dak of waterklaar maken van de tuin.

Zelfs voor extreme situaties, zoals een tuin die schuin afloopt of een dijktuin, zijn oplossingen mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld bepaalde planten langs hoogtelijnen plaatsen of zelfs een swale aanleggen. Een swale is een ondiepe sleuf. De uitgegraven grond van de sleuf leg je op een heuveltje aan de lage zijde. De sleuf en het heuveltje worden met specifieke beplanting op hun plaats gehouden. Onder het bodemoppervlak vormt zich een waterreservoir dat als vanzelf de tuin van vocht voorziet in droge perioden.

Een natte biotoop trekt verschillende soorten bodemleven, insecten en vogels aan. De planten in een wadi die zowel natte als droge omstandigheden aankunnen zijn heel bijzonder.

Elke tuin is anders. Ik help je graag meedenken hoe je jouw tuin waterwijs kunt maken. Wanneer je met het water mee tuiniert komen er prachtige (water)dieren op je pad. Neem gerust contact op voor meer informatie.